Yıllarca PKK'ye karşı savaşmış ve Kürtleri inkar eden, hatta adı işkencelerle anılmış komutanlar, yer yer son 24 yılın adeta itiraflarında bulundular.

'24 yılın TSK komutanları'ndan tarihi itiraflar Genelkurmay'a yakınlığıyla bilinen Milliyet Gazetesi'nin önemli yazarlarından gazeteci Fikret Bila'nın 'PKK ile geçen 24 yılın komutanları' başlıklı 5 günlük yazı dizisinde, 12 Eylül darbesinin mimarı Kenan Evren'den, son emekli Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'e kadar emekli generallerle yaptığı röportajlar yayınlandı. Yıllarca PKK'ye karşı savaşmış ve Kürtleri inkar eden, hatta adı işkencelerle anılmış komutanlar, yer yer son 24 yılın adeta itiraflarında bulundular. Özkök, 'sınır ötesi operasyon PKK'yi bitirmez' derken, Kenan Evren ise Kürtçeyi yasaklamakla 'hata ettik' diyor. Orgeneral Aytaç Yalman ise, 70'li yıllarda Kürtleri nasıl inkar ettiklerini anlatırken, o dönemde sosyal istekleri bile 'yıkıcı' gördüklerini ifade ediyor. Orduyla yakınlığı ile bilinen ve Milliyet gazetesinin önemli yazarlarından gazeteci Fikret Bila'nın 'PKK'yle geçen 24 yılın komutanları' başlıklı 5 günlük yazı dizisinde, PKK ile son 24 yılda savaşan generaller ile röportajlar yayınlandı. Bila'nın yazı dizisinde emekli generallerin 'sınır ötesi' operasyon ve Kürt sorununa bakışı irdelenmeye çalışılırken, yapılan açıklamalar ise bir birinden dikkat çekici oldu. Büyükanıt'a görevini devreden eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, 'sınır ötesi operasyonla PKK'nin bitirilemeyeceğinin altını çizerken, yüzlerce insanın yargısız infaz edildiği, binlerce insanın işkencelerden geçirildiği ve gözaltına kayıpların yaşandığı 12 Eylül darbesinin mimarı Kenan Evren ise daha dün 'Kürtler kart-kurt'tan gelmiş' derken, bugün ise 'Kürtçeyi yasaklamakla hata ettik' diyor. Emekli Orgeneral Aytaç Yalman ise, 70'li yıllarda Kürt sorununa bakışı anlatırken, Kürtlerin nasıl tarihsel olarak inkar ettiklerini adeta itiraf etiyor. Kürtçe'nin yasaklanması hata 12 Eylül'ün mimarı olan ve binlerce insanın infaz edilmesi, gözaltında katledilmesi ve cezaevlerinde yaşanan insanlık dışı uygulamaların sorumlusu olarak gösterilen Kenan Evren'in Bila ile yaptığı röportajda birbirinden çarpıcı değerlendirmelerde bulunuyor. Cezaevlerinden yaşanan işkenceleri, 'İşkence yapın diye bir şey söylemedik' diyerek, kendini savunan Evren, işkencenin sadece 12 Eylül'de değil öncesinde de Türkiye'de olduğunu ifade ederek, yapılanları 'gerekliymiş' gibi ifade etmesi dikkat çekti. 'Kürtçeyi neden yasakladınız?' sorusuna ise Evren, '12 Eylül'de bir hatamız da oydu. Kürtçe konuşmayı yasakladık. Şöyle yasakladık: Konuşmalarda, mitinglerde, şurada burada Kürtçe konuşulmayacak. Okulda filan Kürtçe tedrisat yapılamaz dedik. Neden dedik? Ben Devlet Başkanı'yken, bir köyde ilkokula gittim. Üçüncü sınıfa mı, dördüncü sınıfa mı girdim, hatırlamıyorum. Açtım kitabı, oku şunu dedim çocuğa. Kem küm, çocuk okuyamıyor. Dördüncü sınıfa gelmiş, Türkçeyi okuyamıyor. Kızdım. Orada söyledim. Öğretmene döndüm, 'Dördüncü sınıfa gelmiş, Türkçeyi okuyamıyor, bu nasıl iş?' dedim. Sonradan anlaşıldı ki, öğretmen de Kürt. Kürtçe yapıyor tedrisatı. Döndüm ve Kürtçe yasağını koyduk. Kürtçe tedrisat yapılamaz dedik. Ama, biraz ağır yasak koyduk. Sonra bu yasak kaldırıldı, ama hataydı. Hata olduğunu sonradan anladım' dedi. 'Kürtçe konusunda bugün ne düşünüyorsunuz?' sorusuna Evren, Belçika'da Flamanlar ve Valonlar'ın nasıl yaşadıklarını örnekleyerek, şunları ifade ediyor: 'Ben Genelkurmay Başkanı'yken Kanada'ya gitmiştim. Orada Quebec bölgesine gittim. Genelkurmay Başkanı gezdiriyor. Quebec'te lisan Fransızca. Tuhafıma gitti. 'Kanada'da nasıl iş bu?' dedim. Dediler ki, 'Burası Fransa'dan kalma bölge. Sonra bırakmışlar, ama bir anlaşmayla, buradaki halkın kendi lisanı kabul edilecek, kendi lisanlarını kullanacaklar' denilmiş. Bu bölgede devlet hizmetine gelecek bir vatandaş hem İngilizceyi, hem Fransızcayı bilmek zorunda dediler. Bölgede hizmet verecekse bu zorunluymuş. Şimdi bizde de Güneydoğu'da hizmet verecek memurun Kürtçe de bilmesi lazım. Katı tutumla olmaz bu iş.' Özkök: PKK sınırötesi ile bitmez Emekli Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök ise, 'sınır ötesi operasyon' konusunda sorulan soruya verdiği yanıt ise 24 sınır ötesi operasyon yapıp sonuç alamayan Türkiye'nin bir kez daha sonuçsuz kalacağını ifade ediyor. Özkök, Bila'ya verdiği yanıtta şunları ifade etti: 'Sanki, Irak'ın kuzeyine bir harekât yapılırsa bu iş biter. Hayır, bitmez. Neden bitmez? Daha evvel sınır ötesi harekâtlar yaptık. Karşı taraftaki silahlı unsurların büyük bir stratejik derinliği var. Bir tane torbası var, vuruyor sırtına 200 kilometre gerilere gidiyor. Onu tanıyanlar, bilenler, destekleyen insanlar var gittiği yerlerde. Bizim gibi savaş harekât merkezleri yok, orduevleri yok, yatakhaneleri yok, eğitim merkezleri yok ki gidesin vurasın da iş yapamaz hale getiresin.' 'Kürt yoktur diye eğitildik' Orgeneral Aytaç Yalman 1998 yılına kadar 2. Ordu Komutanı ve 2002 yılına kadar ise Kara Kuvvetleri Komutanlığı yaptı. Aytaç'ın Bila'ya yaptığı açıklamalar, PKK'nin çıkışının Kürt sorununda bir sonuç olduğu yorumunu doğrular nitelikte. Yalman, Kürtlerin inkarını anlatırken, sorunu çözemedikleri için bugünlere gelindiğini ifade ediyor. Sosyal sorunu Kürtlerin 'kendini ifade' olarak tarif edildiğini gördüklerini söyleyen Yalman, 70'li yıllarda nasıl Kürtlerin 'inkar' edildiğini şu sözlerle açıklıyor: 'Dilini konuşmak, şarkısını, türküsünü dinlemek istiyor, kültürünü yaşamak istiyor.Oysa, bizler o dönemde, 'Kürt yoktur' diye eğitilmişiz. Kürtleri, Türklerin kolu olarak görüyoruz. Ortalıkta işte dağlarda gezerken, karda yürürken kart-kurt sesleri çıktığı için Kürt denilmiştir, gibi tarifler dolaşıyor. O dönemde sosyal istekleri bile biz 'yıkıcı faaliyetler' kapsamında görüyoruz.' Emekli Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı, PKK olayını 'isyan' olarak nitelendirirken, sınır ötesi operasyon konusunda ise gizlilik içerisinde 'baskın' şeklinde yapılmasını savunuyor. 1990 ile 94 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı yapan Doğan Güreş ise, 'ulusalcı' ve 'inkarcı' bakışını sürdürürken, Kürtleri kabul etmeyen Güreş, 'Anadillerini kullansınlar, kültürlerini yaşasınlar, folklorlarını oynasınlar tabii. Buna bir şey denmiyor zaten' demesi dikkat çekiyor. DİYARBAKIR - ANF