Bence ABD olası bir sınır ötesi operasyonu dahilinde Türkiye'ye diplomatik ve başka biçimlerde tepki gösterecektir.

Financial Times'a konuk olarak okuyuculardan gelen soruları yanıtlayan Clark, Türkiye-Irak ilişkilerini konu alan suallere şu yanıtları verdi: Sizce ABD'nin yeni gelecek başkanının güvenlikle ilgili en önemli tedbiri ne olacak? David R Stevens, South Range, ABD Wesley Clark: Herşey, ABD'nin İran'ı nasıl algıladığına bağlı. Eğer karşı çıkarsa, bu durum yeni birtakım mevzuları da beraberinde getirir. Diğer taraftan eğer İran'ın isteklerini kabul ederse de yine birtakım sorunlar beraberinde gelecektir. Dialog halinde olmak en iyisidir. Belki de İran'ın nükleer hedeflerini tersine döndürmek açısından çok da geç bir zaman değil. Kuzey Irak'taki Kürt yönetimi PKK isyancılarını bastırmak için hangi önlemleri alması gerekir? Sonuçta Washington'ın peşmergelere ihtiyacı var. ABD'nin bölgedeki baskısını yitirmemesi için nasıl bir öneride bulunması gerekir? Marina Zapf, Berlin Wesley Clark: Kürt Bölgesel Yönetimi'nin PKK'ya karşı etkili bir müdahalede bulunma şansı gerçekten zor. Aralıksız bir şekilde devam eden karşılıklı görüşmeler sonucunda bir uzlaşı sağlanabilir. Bölgesel yönetimin zaten Türk işgali olmadan da halletmesi gereken çok sorunu var. Ortak çıkarlar için ortak bir hareket gerekir. Türkiye'nin ABD'nin yakın dostu olduğunu duyuyoruz. Aynı zamanda NATO'daki yakın partnerimiz. Laik islam demokrasisiyle kültürler arasında bir köprü durumunda. Fakat Irak işgali sırasında Türkiye'ye en çok ihtiyacımızın olduğu dönemde yanımızda yer almadı. ABD Dış İlişkiler Alt Komitesi'nin Sözde Ermeni Soykırımı Tasarısı'nı kabul etmemesi için de türlü baskılar yapan Türkiye'ye olan tutumunu ABD ne zaman değiştirecek? Alan Hairabedian, New York Wesley Clark: Ben Türkiye'nin ABD'nin bugüne kadar gerçekten dostu olduğunu düşünüyorum. Yıllardır süregelen bir dostluk ilişkisine sahibiz. Fakat Türkiye kendi kamuoyunun düşüncesine kilitlenmiş durumda. Aslında ABD, Türkleri Irak işgali sırasında olaya dahil etme konusunda yaptığı baskıda biraz haksızdı. Türkiye'nin Osmanlı'nın devamı olmadığı konusunda diretmeye her şekilde hakkı var. Bugünün Türkiye'si ekonomik programlarıyla ve modernleşme adına attığı kesin adımlarla güçlü bir ülke. ABD'nin de bunun bilincinde davranması gerekir. Türkiye'nin bütün yaratıcı fikir ve faailyetlerinin ardından, operasyon gibi yaratıcı olmayan bir çözüme yönelmesi gerektiği görüşüne katılıyor musunuz? Bir anlamda ABD diplomatlarının yaptığı onca diplomasi hareketinin boşa mı gittiğini düşünüyorsunuz? Nuri Toker Taktiksel olarak Türkiye'nin verdiği gözdağının şu ana kadar işe yaradığını söylemek mümkün. Bir açıdan baktığımızda işin görünmeyen yüzünü çok iyi idrak edemediğimizi düşünüyorum. Çözüm PKK'nın kökünü kazıyarak PKK'ya liderlik edenleri de adalet karşısına çıkarmaktır. Türkiye'nin operasyon gözdağının Türkiye açısından da başka ters etkiler yaratacağını düşünüyorum. ABD neden Türkiye'nin Kuzey Irak'a girmesine karşı çıkıyor? Kendisi de terörle mücadele için Irak'a girmişti. Şu anda Türkiye de aynı şeyi yapmaya çalışıyor. Ryan Burks, Baltimore, ABD Wesley Clark: ABD, Türkiye'ye engel olmaya çalışıyor çünkü operasyon PKK tarafından oluşturulan sorunun kaynağını yok etmek için doğru bir yol değildir. Doğru olan yol Türk hükümetinin ABD yönetimi ve Bölgesel Kürt Yönetimi ile beraber ortak çalışmasıdır. Irak sorunu ile kıyaslandığında da bu iki sorun arasında çok fark vardır. Saddam sadece birkaç bin kişilik bir gerilla yönetmiyordu. Ben zaten o dönemde de Irak işgaline karşıydım. Saddam'ın ABD için yakın bir tehdit unsuru olduğunu düşünmüyordum. Güç her zaman en son kullanılacak araç olmalıdır. Türkiye sizce petrol yönünden zengin Kerkük bölgesini topraklarına katmak için PKK'yı bir mazeret olarak mı görüyor? Eğer böyle bir saldırı durumu olursa ABD'nin tutumu ne olur? Alex Rehenian Wesley Clark: Türkiye'nin Kerkük'teki petrol kaynaklarıyla ilgili çıkarları hakkında pek fazla bilgi sahibi değilim. Fakat bu durumun son oluşan krizin bir gerekçesi olabileceğini düşünmüyorum. Türkiye yıllardır PKK terörünü alt etmeye çalışan bir ülke. Bundan maddi ve manevi çok zarar gördü. 90'lı yıllarda birçok kez sınır ötesi operasyon da gerçekleştirdi. Amerika da çoğu kez karşı düşüncelerini belirtti. Fakat şu anda durum biraz daha karmaşık. Bence ABD olası bir sınır ötesi operasyonu dahilinde Türkiye'ye diplomatik ve başka biçimlerde tepki gösterecektir. Fakat böyle bir durumun oluşacağına kasım ayının ilk günlerinde gerçekleştirilen görüşmelerin ardından pek şans vermiyorum. Türkiye ve PKK arasındaki bu geçimsizlik sizce Orta Doğu'da yeni bir bölgesel savaşın başlangıcı olabilir mi? Sean Reilly Wesley Clark: Herhangi bir Türk işgalinin, bölgede daha geniş çaplı bir savaşa yol açacağı konusunda şüpheliyim fakat böyle bir durumun oluşması riski arttırır. Türk saldırısı, Kürt milliyetçiliğini kuşkusuz tetikleyecektir ve Irak'taki birlik arayışına gölge düşürecektir. Sonuç olarak bölgedeki anlaşmazlıklar artacaktır fakat bu durum hemen oluşmaz. Eğer Kürtler gelecekte bağımsızlığını ilan etmeye karar verirse, bağımsız bir devlet olabileceğine inanıyor musunuz yoksa Türkler, İranlılar ve Suriyeliler bağımsız olmaya çalışan bu oluşumu yok etmek için el ele verip alt ederler mi? Harivan Jaff, Canada Wesley Clark: Bağımsız ve kendi sınırlarıyla çevrili bir Kürdistan teşebbüsü komşuları tarafından tevazu gösterilecek bir durum olamaz ve böyle bir oluşum gerçekleşemez. Kendi toprakları dahilinde oluşturulabilecek böylesi bir işgale göz yummazlar. Fakat Kürtler için şöyle bir durum söz konusu olabilir. Kendi ekonomik gelişimlerine, kültürel otonomilerine, yerel yönetimlerine ve uluslararası düzeyde tanınırlığa sahip olabilirler. Ama tabi ki bağımsız bir devlet olarak değil. Kürdistan Bölgesel Yönetimi şu anda zaten gerekli otoriteye sahip. PKK sorununu çözme gibi birtakım politik ve ahlaki görevleri de yerine getirirse şüphesiz etkisi daha da artacaktır.