Rüzgar daha ziyade Kürdlerin aleyhine esiyor

Monique Mas*/El Maliki hükümeti dün, başlıca Sünni partisi Uzlaşma Cephesi'nin takviye edilmesi sözünü verdi. Bakanları, geçen cumartesi günü kabul edilen Baas partisinin eski üyeleriyle ilgili "uzlaşı" yasasının oylanmasının gecikmesini ve Kerkük kentinin özerk Kürdistan'a yeniden bağlanması düşüncesini protesto etmek için Ağustos 2007'de istifa etmişlerdi. Geçen pazar günü eski başbakan Iyad Allavi, Salah el-Mutlak'ın Ulusal Diyalog Cephesi Sünnilerinin ve aynı zamanda imam Mukteda Sadr'ın radikal Şiilerinin ortak listesinden laik milletvekilleri tarafından kabul edilen siyasi bir platformdan yeni bir açıklama geldi. "Ulusal menfaat ve Irak'ın birliği" şeklinde dile getirilen hedefle herkes, Kürdlerin petrol ve toprak konularındaki hak iddialarına muhalefet ediyor. 14 Ocak'ta, Uzlaşma Cephesi Başkanı ve aynı zamanda Kürd Celal Talabani başkanlığındaki Irak'ın Devlet Başkanı Yardımcısı da olan Sünni Tarık el Haşimi "Cephe, Hükümete dönmeye hazır" şeklinde açıklamada bulunuyordu. Bu açıklamayla Sünniler, geçen yıl istifalarının ardından bu oluşumun bulunmadığı hükümete çok mezheplilik imajını yeniden kazandırabileceklerdi.Yeni bir "ulusal birlik" kabinesi yakın bir zamanda ufukta belirecek gibi görünüyor. El Haşimi'nin açıklaması, ortak Sünni-Şii-Laik platformun açıklamasından sonra geldi. El Maliki için Sünni Takviyesi Dün, güçlü Sünni lider Tarık el Haşimi, el Maliki'yi destekleyen Irak İslam Yüksek Konseyi Başkanı Şii lider Abdülaziz Hekim ile ortak bir basın toplantısı düzenlemişti. El Haşimi, "eşi görülmemiş bir siyasi durgunluktan" şikayet ederken, Hekim "gelecek günlerde ve aylarda ilerlemelerden" söz etti. Rakip ittifakları gündeme getiren bir siyasi krize eşlik etmeyeceklerini hiçbir şey garanti etmiyor. El Haşimi'den gelen Sünni destek, Irak İslam Yüksek Konseyi ve Nuri el Maliki tarafından yönetilen Dava partisinin Bağdat'ta güçlü olan Şii erki tarafından hoş karşılandı. Bu, şu ana kadar başta dengeleyici pozisyondaki Kürd Devlet Başkanı Celal Talabani olmak üzere müttefikleri olan Kürdlerin hırslarından bunalan Başbakanın imparatorluğunu sağlamlaştırmaya yetmiyordu. Kürdistan özerk yönetimi başkanı Mesud Barzani, Kerkük üzerinde egemenlik talep ediyor ve merkezi Hükümetin düşüncesine aykırı olarak yabancı şirketlerle petrol anlaşmalarını artırıyor. Barzani ayrıca, Kanadalı firmalarla bir rafinerinin inşası ve bir başkasının tamamlanması konularını da görüşmekte. Irak'ın bölünmesi fikrini kışkırtan bu ekonomik bağımsızlık gösterileri, birbirine bağlanmakta olan doğaya aykırı ittifakları oldukça geniş ölçüde açıklıyor. Örnek İçin Kerkük Allavi-Mutlak-Sadr platformuna imza atanlar, "zenginliklerin adil bir şekilde paylaştırılmasını ve üniter bir Irak'ın egemenliğinin ve bağımsızlığının yeniden sağlanmasını" istedikleri güvencesini veriyorlar. "Kerkük için ulusal bir siyasi anlaşmaya vararak bir ulusal birlik örneği gerçekleştirmek" istiyorlar. Ancak aynı zamanda, "Irak topraklarının işgaline son vermek amacıyla, güvenlik güçlerinin yetki bazında yeniden oluşturulması, yasayı uygulatacak ve vatanı koruyacak şekilde yeniden inşasını" da istiyorlar. Öte yandan, Hükümet bünyesindeki kutsal ittifaka geri döneceğini açıklayan Tarik el Haşimi, "bazı talepleri ele almak ve bu taleplerle ilgili olarak gerçekleştirilen icraatları dinlemek üzere" Başbakan Nuri el Maliki ile bir araya geleceğini belirtti. Irak Meclisi cumartesi günü, 2003'te ABD işgalinin ardından kamu hizmetinden atılan binlerce üst düzey Baas Partisi mensubunun işlerine dönmesine imkan veren bir yasayı kabul etti. Uzlaşı adına, yeni yasa bugün, "Baas'ın karar mekanizmasının suç işlemeyen mensuplarına emeklilik maaşı hakkı ve diğerlerine de idari görevler ve adalet, savunma ve petrol gibi hassas alanlar dışında Irak yönetiminin bazı birimlerinde yeniden göreve başlama imkanı" veriyor. Eski Baasçılar Şüpheyle Yaklaşıyorlar Yasadan yararlanacak olanlar sonuçları konusunda şüpheliler ve Baas partisi kurbanlarının, farklı Şii şahsiyetlerin talep ettikleri gibi, "tazminat almak için özel mahkemelere başvurabileceklerini bilmekten endişe duyuyorlar. Ancak zaman, Şiiler ile Sünniler arasında hesap zamanı değil. El Haşimi, "Esneğiz" diyor. Rüzgar daha ziyade Kürdlerin aleyhine esiyor. Topraklarının nispeten güvenlikli hale gelmesi yönünde Washington'dan destek gören Mesud Barzani'nin özerk Kürdistanı hiç şüphesiz manevra alanını abarttı, bunu da geçmişin acımasız dönüşünü unutarak yaptı. *Fransa'da yayın yapan Radio France Internationale'in (RFI) 15 Ocak 2008 tarihli internet sayfası Hazırlayan: Kaya Vural rizgari