Kafkasya'da savaş başladı

 

8-8-2008-18:52Kafkasya'da uzun süreden beri süren siyasi gerginlik savaşa dönüştü. Gürcistan, bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya'yı işgal ederken, Rusya havadan ve karadan Gürcistan'a karşılık verdi. Çıkan çatışmalar Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e kadar yayılırken, onlarca kişinin yaşamını yitirdiği bildiriliyor. Gürcistan Devlet Başkanı Saakaşvili, işgal hareketini 'Özgürleştirme harekatı' olarak yorumlarken, Rusya, 'Gürcistan'ın cezalandırılacağını' duyurdu. ABD, AB, NATO, AGİT alarma geçti.Çatışma özellikle Rusya ile ABD'nin bölgedeki güç gösterisi bakımından önem kazanıyor. Öte yandan ABD-İran gerilimi bölgedeki durumu daha da gerilimli hale getiriyor.
Kafkaslar'da savaş
Türkiye'nin birlikte BTC ve Bakü-Tiflis-Kars tren hattı gibi projelere birlikte imza attığı sınır komşusu Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden 70 bin nüfuslu Güney Osetya'ya Gürcü ordusu girerken, Rus savaş uçakaları Gürcistan topraklarını bombaladı, tanklar bölgeye girdi.
Rusya'nın Kafkasya ve İran sahasına yakın olmak için önemsediği, ABD'nin darbeyle getirdiği Mihail Saakaşvili eliyle petrol güzerhahı, Karadeniz ve İran'a yakın olmak için üzerinde durduğu Gürcistan ile Osetya-Rusya arasındaki fay hattı kırılarak savaşa dönüştü. NATO'ya girme talebi ve ABD'ye yakınlaşması nedeniyle Rusya'nın şimşeklerini üstüne çeken Gürcistan, bağımsızlığını geçtiğimiz yıllarda ilan eden, nüfusunun yüzde 90'ı Rus pasaportu taşıyan Güney Osetya'ya karşı ''anayasal düzeni yeniden sağlama' adı altında işgal operasyonu' başlattı.
2006 referandumunda Oset halkın bağımsızlıktan yana verdiği oyları tanımayan Gürcistan'ın ABD ile Rusya'nın da devreye girmesiyle önceki gün sağlanan Gürcü-Oset ateşkesinden birkaç saat sonra ateşkes bozuldu. Gürcü askerleri kısa sürede Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'yi zorlamaya başladı. Tshinvali'nin çevresindeki bazı yerleşim birimini kontrol altına aldı. Halk büyük panik yaşayarak sığınaklara koştu.
Bölgede barış gücü askeri bulunduran Rusya'nın da karşılık olarak Gürcü birliklerini bombaladı. Gün boyu çelişkili haberler gelse, Rusya çatışmalara dahil olduğunu yalanlasa da Rus Kanal 1 televizyonu, Rus tanklarının Güney Osetya'ya girdiğini kaydetti. Gürcistan hava sahasında 4 Rus savaş uçağını düşürdüklerini savundu. 150 Rus tankının Güney Osetya'ya girdiğini kaydeden Saakaşvili, 'Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'yi özgürleştirmeye başladıklarını' belirterek, Tshinvali'nin merkezinde çatışmaların sürdüğünü ve binlerce yedek askeri seferber ettiklerini söyledi. Saakaşvili, ulusa sesleniş konuşmasında, Rusya Federasyonu'na Gürcistan kentlerini bombalamaya son vermesi çağrısında bulundu.
Abhazya'dan gönüllüler bölgede Savaş haberlerinin duyulması üzerine Rusya'nın Kuzey Osetya bölgesi ve Abhazya'dan binlerce gönüllünün, Gürcistan kuvvetlerine karşı savaşmak için Güney Osetya'ya gitmek üzere yola çıktığı bildirildi. Interfaks ajansının haberine göre, Rusya'nın Kuzey Osetya bölgesinin Devlet Başkanı Taimuraz Mamsurov, 'yüzlerce Kuzey Osetyalı Güney Osetya'ya gitmek üzere yola çıktı. Bu kişileri durduramayız ya da gitmelerini engelleyemeyiz' dedi. Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden Abhazya'nın Devlet Başkanı Sergey Bağaşp da Ahbaz gönüllülerin gidişini doğruladı. Öğleden sonra 14.00 ila 17.00 arasındaki ateşkes yapıldı. Anca o da bozuldu.
Tiflis bombalandı Rus savaş uçakları Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Vaziani üssü ve Tiflis'e 30 kilometre mesafedeki Marneuli havaalanını bombalarken, Rusya Savunma Bakanlığı, 10'dan fazla Rus barış gücü askerinin öldüğünü açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Gürcistan'ın köylerde etnik temizlik yapıldığına dair raporlar aldıklarını söyledi. Lavrov, 'Güney Osetya'daki köylerde etnik temizlik yapıldığı, mültecilerin sayısının arttığı, insanlar arasında paniğin büyüdüğü ve halkın hayatını kurtarmaya çalıştığına dair raporlar alıyoruz' dedi.
Beyaz Saray, NATO ve AGİT alarmda
Beyaz Saray, Gürcistan ile Güney Osetya arasındaki çatışmaların derhal durması çağrısında bulundu. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, taraflardan Güney Osetya krizinin çözümü için doğrudan görüşmeler başlatması istendi.
Olimpiyat Oyunları için ABD Başkanı George Bush ile Çin'in başkenti Pekin'de bulunan Beyaz Saray sözcüsü Gordon Johndroe, 'Tüm taraflar şiddete derhal son vermeli ve sorunu barışçı yollarla çözmek için doğrudan görüşmelere başlamalı' dedi. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) de, Güney Osetya'daki çatışmalardan 'ciddi endişe duyduğunu' belirterek, taraflara görüşme çağrısında bulundu. AGİT dönem başkanı Finlandiya'nın Dışişleri Bakanı Alexander Stubb, Tiflis ve Tshinvali ile temasta olduğunu belirtti ve tarafları en kısa zamanda Helsinki'de görüşmeye çağırdı. Stubb, bölgede durumun son derece gergin olduğunu ve gerginliğin hemen azaltılması gerektiğini kaydetti. Finlandiya Dışişleri Bakanı, yakın zamanda Gürcistan'a gitmeyi planladığını da ifade etti.
NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, çatışmalardan 'büyük endişe duyulduğunu' açıkladı. Jaap de Hoop Scheffer, taraflara silahlı kuvvet kullanmamaları ve uzlaşma arayışı için doğrudan görüşmeler başlatmaları çağrısında bulundu. Genel Sekreter, NATO'nun gelişmeleri yakından izlediğini bildirdi.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis, çatışmalarda sivillerin ölmesinden endişe duyulduğunu, önceliğin 'hemen ve koşulsuz' ateşkesin ilan edilmesi olduğunu belirtti. Açıklamada, ateşkesi, barışçı ve daimi bir çözüme varılması için doğrudan görüşmelerin izlemesi gerektiği vurgulanarak, ülkenin bölge halkı için çok kötü sonuçlar doğurabilecek bir savaşın eşiğinde olduğu ifade edildi.
AB Komisyonu yetkilileri de, Gürcistan ile Güney Osetya arasındaki çatışmalardan duyulan 'büyük endişeyi' yansıtarak, taraflara şiddete başvurmaya derhal son vermeleri çağrısında bulundular. AB dönem başkanı Fransa'ysa, krizin çözümlenebilmesi amacıyla temasların artırılacağını bildirdi. Açıklamada, Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner'nin de ateşkes için taraflarla temasta olduğu kaydedildi. Uluslararası Kızılhaç örgütü de, Gürcistan'dan tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya'daki yaralılar için insani yardım koridoru açılmasını istedi.
Yüzlerce sivil yaşamını yitirdi
Güney Osetya'nın lideri Eduard Kokoeti, Gürcü askeri birliklerinin saldırısında yüzlerce sivilin hayatını kaybettiğini söyledi. Kokoeti, 'Tshinvali'de ölenler arasında yüzlerce sivil var. Bu Gürcistan'ın Osetya halkına karşı üçüncü soykırımı. Asıl katil Saakaşvili'dir' dedi. Savaşın taraflarından Rusya'nın Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev de, Güney Osetya'daki Rus yurttaşlarının ölümünden sorumlu tutulacakların cezalandırılacağını söyledi. Medvedev, 'Ölümlerinin cezasız kalmasına izin vermeyeceğiz. Sorumlular hak ettikleri cezayı çekecek'' diye konuştu. Medvedev, Rusya'nın Kafkasya halkının güvenlik garantörü olduğunu ve öyle kalmaya da devam edeceğini sözlerine ekledi. Çin'de bulunan ABD Başkanı George W. Bush ve Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in, Gürcistan ve Güney Osetya'da tırmanan çatışmalarla ilgili görüştükleri bildirildi. Beyaz Saray Sözcüsü Gordon Johndroe, 'ABD Başkanı ve Putin, durumu tartıştılar' demekle yetindi. Rusya Dışişleri Bakanlığı da, Gürcü yönetiminin 'aklını başına alması' gerektiğini bildirdi.
Güney Osetya sorunu
Gürcistan ile Güney Osetya arasında ABD ve Rusya'nın da devreye girmesiyle 7 Ağustos'ta sağlanan ateşkes, birkaç saatin ardından sona erdi. Gürcistan 8 Ağustos sabahı ''anayasal düzeni yeniden sağlama operasyonu'' kapsamında bölgeyi ateş altına aldı. Uluslararası toplumun tepki gösterdiği, sürmekte olan çatışmalara neden olan sorun, yıllar önce başladı. Gürcistan, 26 Mayıs 1918 tarihinde, ülkedeki bütün azınlıklara eşit siyasi ve sosyal haklar verdi, kendilerini serbestçe geliştirme imkanı tanıdı; Ancak 1919'da yerel meclisleri kapatma kararı aldı. Güney Osetya'daki Gürcü hakimiyeti 25 Şubat 1921 tarihinde Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a girmesiyle sona erdi. Güney Osetya, 1922'de 'Güney Osetya Özerk Bölgesi'' olarak Gürcistan'a bağlandı. Eski Sovyetler Birliği zamanında durgun bir dönem geçiren bölge, Sovyetlerin dağılması sürecinin ardından pek çok bağımsızlık hareketine sahne oldu. SSCB dağıldıktan sonra kurulan Rusya Federasyonu'na bağlı Kuzey Osetya ile birleşmeyi isteyen Güney Osetya ve Gürcistan arasındaki gerginlik 1989 sonlarından itibaren artış gösterdi. Güney Osetya'nın, 20 Eylül 1990 tarihinde kendisini ''Demokratik Güney Osetya Sovyet Cumhuriyeti'' ilan etmesine, Gürcistan aynı yıl içinde söz konusu bölgenin özerk statüsünü kaldırdığını açıklayarak, tepki gösterdi. Bu gelişmeden sonra, 1991'de Gürcü birliklerinin başkent Tshinvali'ye girmesiyle çatışmalar başladı. 14 Temmuz 1992 tarihinde Ruslar, Gürcüler ve Osetlerden oluşan 4 bin kişilik barış gücü birlikleri bölgeye girerek, ateşkesi sağladı. Ateşkesin denetlenmesi için taraflar arasında Rusya'nın da katılımıyla ortak kontrol komisyonu oluşturuldu. Bölgede ateşkes sağlanıncaya kadar süren çatışmalarda 39 bin Oset ve 11 bin Gürcü evlerini terk etti. Güney Osetya bölgesinde yaklaşık 10 gün Gürcü köylerine yoğun ateş açılması üzerine başlayan çatışmalar şiddetlenerek devam etti. Son günlerde gerilim sınır çatışmalarıyla sürüyordu.
ABD'nin Kafkas oyunu