Kuzey Irak’ta tansiyon artıyor

Semih Idiz-Milliyet Tekrar iç meselelere daldığımız şu sıralarda yanı başımızda cereyan eden ve bizi de yakından ilgilendiren gelişmeleri görmezden geliyoruz. Oysa Kuzey Irak’tan yansıyan haberler, bölgedeki Kürtler ile Sünni Araplar arasında 2003’ten bu yana zaten var olan tansiyonun arttığını gösteriyor. Bunun başlıca nedeninin, Kürtlerin Arapları Kuzey Irak’tan kovma girişimleri olduğu söyleniyor. Peşmergelere direnen Arapların da El Kaide türü örgütlere veya yerli Sünni direniş gruplarına artan sayılarda kaymaya başladıkları belirtiliyor. Bu da Washington’un “istikrarlı ve sakin” diye lanse ettiği Kuzey Irak’ta yakın gelecekte patlak verebilecek bir Kürt-Arap çatışmasına işaret ediyor. Sincar’ı da almak istiyorlar Öte yandan, Irak’taki bazı kentlerin nihai statüsünü belirlemeyi amaçlayan referandumun bu yıl tekrar gündeme gelmesiyle bölgedeki tansiyonun daha da artması bekleniyor. Kürtler ise geçen yıl yapılamadığı için bu yıla ertelenen referandum için bastırıyorlar. Bu yoldan sadece Kerkük’ü değil, Arapların yoğun olarak yaşadıkları Musul’un kuzey ve doğu bölgeleri ile Sincar kentini de resmen ele geçirmek istiyorlar. Yerel Kürt yönetimi, Kerkük’ü dışarıdan gelen Kürtlerle doldurma çabasının yanı sıra, Musul ve yöresinde de “etnik temizlik” yapmaya çalışmakla suçlanıyor. Resmen olmasa da fiilen Kürtlerin elinde bulunan söz konusu bölgelerdeki zengin petrol yatakları da tabii ki gözden kaçmıyor. Kuzey Irak’ın petrol havzalarına dönük tek taraflı tasarrufları da zaten Kürtlerin Bağdat ile yaşadıkları sorunların başını çekiyor. ABD de sorguluyor Ancak, gönülleri Kürtlerden yana olan Amerikalı askeri yetkililer bile, sözü edilen referandumun bu şartlarda yapılmasının yararını sorgulamaya başladılar. Bölgedeki ABD güçlerinin iki numaralı komutanı General Tony Thomas da bunu sorgulayanlardan biri. Los Angeles Times’a konuşan Thomas, söz konusu referandumu öngören, Irak Anayasası’nın 140’ıncı maddesinin çok iyi yönetilememesi halinde, bunun Kürtler ile Araplar arasındaki çatışma olasılığını artıracağını söylemiş. Bu çatışmanın patlak vermesi halinde bölgedeki Amerikan askeri ve sivil hedeflere dönük saldırıların da artacağını kuşkusuz Thomas da biliyor. Zira Araplar, Kürtlerin tüm Kuzey Irak’ı ele geçirme girişimlerinde Amerikalıların desteğine sahip olduklarına inanıyorlar ki bu tümüyle yanlış değil. Karışıklık artıyor Nitekim, Los Angeles Times muhabirinin sorularını yanıtlayan Sünni Arapların yerel yöneticilerden Hassan Thanun Alaf, “Kürtlerle Araplar iyi geçindiklerinde El Kaide bölgemizde destek bulmaz” sözleriyle genel durumu özetlemiş. Amerikalılar aksini iddia etseler de Irak’taki genel karışıklık artıyor. Son olarak Basra’da patlak veren çatışmalar da bunu gösteriyor. Bağdat ve yöresinde güvenlik açısından sağlandığı belirtilen nispi ilerlemenin de bu koşullarda kırılgan olduğu ortada. Bu durumda Iraklı Kürtlerin maksimalist beklentileri nedeniyle çatışmaların Kuzey Irak’a sıçraması sadece bir zaman meselesi gibi görünüyor. Bu nedenle, Türkiye’nin bölgeden yansıyabilecek olumsuz yeni olasılıklara hazır olması gerekiyor.