'NATO, ABD ve Türkiye hazırladı'

Gürcistan'ın Güney Osetya'yı işgal etmesiyle başlayan savaş sürüyor. Rus ve Gürcü birlikler arasındaki çatışmalar devam ederken, binlerce kişi yaşamını yitirdi, onbinlerce kişi de evlerini terk ediyor. Rus ordusu Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in yanısıra BTC hattının geçtiği bölgeyi de bombaladı. Rusya Gürcülerin işgal ettiği Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'yi geri aldıklarını açıkladı. Sıcak çatışmalar sürerken, birçok devletten ateşkes çağrısı geldi. Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Şaakaşvili de Rusya'ya acil ateşkes çağrısı yaptı. Öte yandan Rusya Türkiye ve ABD'nin Gürcüleri savaşa hazırladığını, NATO'nun da Güney Osetya'ya saldırması konusunda teşvik ettiğini duyurdu.
Gürcistan'ın 8 Ağustos'ta Güney Osetya'yı işgal etmesiyle başlayan savaş binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olurken, onbinlerce kişi evlerini terkederek Rusya'ya geçti. Rus ordusu Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in yanısıra BTC hattının geçtiği bölgeyi de bombaladı. Gürcüleri Türkiye ve ABD'nin savaşa hazırladığı kaydedilirken, Rusya'nın NATO temsilcisi Dimitriy Ragozin, Gürcistan'ı Güney Osetya'ya saldırması konusunda NATO'nun teşvik ettiğini söyledi.
Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'ye girmesinin ardından başlayan Rusya ve Gürcistan'ı ikinci gününü geride bıraktı. Sivil halk trajedi yaşıyor. Gürcistan Parlamentosu 'savaş hali' ilan ederken, BMGK bir karar çıkaramadı. Güney Osetya Lideri Eduard Kokoeti, 'Rusya'dan güvenliğimi sağlamasını talep ediyorum' açıklaması yaparken halk Rusya'ya ve Gürcistan'ın içlerine kaçıyor. Onbinlerce kişi mülteci durumuna düştü. Rusya Başbakan Yardımcısı Sergey Sobyanin, 30 binden fazla insanın Rusya'ya sığınmak üzere Güney Osetya'yı terk ettiğini bildirdi. Rusya'nın Tiflis Büyükelçisi Vyaçeslav Kovalenko, Gürcistan'ın, düzenlediği saldırıda en 2 bin sivilin hayatını kaybettiğini ileri sürdü. Rusya gün boyu Gürcistan'ıın stratejik yerlerini bombaladı. Gürcü mevzilerini bombardımana tutan Rus savaş uçakları, bölgenin sınırındaki Gori kentine de bomba yağdırdı. Rus hava kuvvetleri, Gürcistan'ın Karadeniz'daki önemli limanı Poti'yi, hemen ardından Senaki'deki Gürcü askeri üssünü vurdu. BTC'yi hattına yakın yerler de bombardıman edilerek ABD'ye mesaj verildi. Güney Osetya'daki Rus barış gücü askerlerini takviye etmek amacıyla takviye birlikler de bölgeye gönderildi. Rusya Genelkurmay Başkanı Yardımcısı General Anatoli Nogovitsin, Rusya'nın Su-25 ve TU-22 tipi 2 savaş uçağını kaybettiğini belirtti. Uçakların pilotlarının akıbetinin ise soruşturulduğu kaydedildi. Nagovitsyn, 'Çatışmalarda biz 12 asker kaybettik, 150 kadar yaralımız var' derken Gürcistan Güvenlik Konseyi Başkanı Kakha Lomanya, pilotun ele geçirildiğini açıkladı.
Yıllar önce bağımsızlığını ilan eden Abhazya da, Gürcülerin kontrolündeki Yukarı Kodori bölgesine operasyon düzenlediklerini açıkladı.
Saakaşvili acil ateşkes istedi
Savaşın ilk günü 'Güney Osetya Bölgesi'nin yüksek kesimdeki Cava kenti dışında tamamen denetim altına aldık' diyen ve kararlı olduklarını söyleyen Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, savaşın ikinci günü 'acil ateşkes' istedi. Saakaşvili, Amerikan halkına seslenerek, 'biz özgürlük ve demokrasiyi seçtik. Onun için cezalandırılıyoruz. ABD bize yardım etmeli' dedi. Ancak Rus Kara Kuvvetleri Komutanı Vladimir Bolderev, Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'den Gürcü askerlerini çıkarttıkları öne sürüldü. Bolderev, 'Taktik birlikler, Tshinvali'yi Gürcü ordusundan tamamen kurtardı ve Gürcü birliklerini barış gücü askerlerinin bulunduğu bölgenin ötesine göndermeye başladı' dedi. Gürcistan televizyonu, Gürcistan'ın kuzeyindeki Gori kentinde düzenlenen bombardımanda birçok sivilin öldüğünü duyurdu. İlerleyen saatlerde Saakaşvivili bir kez daha canlı yayına çıkarak 'Rusya ile savaş halinde olduklarını', Rusya'nın 'Gürcistan topraklarını işgal girişimini uzun süreden beri planladığını' belirti. Saakaşvili 'Sağımızdan vurdular suskun kaldık. Solumuzdan vurdular suskun kaldık. Artık yeter, buna son vermek lazım' ifadesini kullandı. Saakaşvili, içinde bulundukları durum ile ilgili halktan gizleyecek bir şeyleri olmadığını belirterek, Gürcistan'ın kaderinin belirlendiği bir dönemde birlik çağrısında bulundu. AGİT'in dönem başkanı Finlandiya'nın Dışişleri Bakanı Alexander Stubb, Güney Osetya'daki durumla ilgili Aamulehti gazetesine yaptığı açıklamada, 'Daima umut ediyoruz, ancak şu anda bir ateşkes, en azından kısa dönemde çok zayıf ihtimal görünüyor' dedi.
'Gürcüleri Türkiye ve ABD hazırladı'
Bölgede savaş yayılırken İzvestiya Gazetesi, Gürcistan'ın savaşa Türkiye ve ABD tarafından hazırlandığını yazdı. Gürcü subayların önemli bir bölümünün Türk ve ABD ordusu tarafından eğitildiğini, ABD tarafından 8 bine yakın Gürcü askerinin eğitimden geçirildiğini kaydeden gazete, Gürcistan'ın yavaş yavaş savaşa hazırlandığını belirtti.
Gürcistan'ın askeri harcamalarının son 4 yıl içerisinde 30 kat arttığını ve yıllık 1 milyar dolara ulaştığının altını çizen İzvestiya, aralarında Türkiye, ABD, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, İsrail, Bosna Hersek, Sırbistan ve Ukrayna'nın Gürcistan'a karşılıksı askeri yardım yaptığına dikkat çekti. ABD'nin Gürcistan'a karşılıksız olarak 40 milyon dolar Türkiye'nin ise 45 milyon dolar askeri yardım yapacağının belirtildiği haberde ayrıca Türkiye ve diğer ülkeler tarafından Gürcistan'a verilecek askeri teçhizat listesine de yer verildi. Türkiye: 100 askeri araç, 50 adet PZRK mobil füze rampası, Kılıç ve Doğan savaş gemileri, hava saldırısı bildirme cihazı, 80 adet MP5, 3800 adet el bombası, 10 milyon adet mermi, Çek Cumhuriyeti: 10 adet L-159 Alca uçağı, 620 ton askeri malzeme, Bulgaristan: 250 adet anti-tank roketi. Bugüne kadar toplamda NATO ülkeleri tarafından Gürcistan'a 175 tank, 126 zırhlı araç, 67 top, 4 savaş uçağı, 12 helikopter, 8 savaş gemisi verilirken önümüzdeki dönem içerisinde 100 adet zırhlı araç, 20 savaş uçağı (4 adet Miraj 2000), 15 Black Hawk savaş helikopteri ve 10 adet gemi verilmesi öngörülüyor.
NATO teşviki
Rusya'nın NATO temsilcisi Dimitriy Ragozin de, Gürcistan'ı saldırı konusunda NATO'nun teşvik ettiğini kaydetti. 'Russia Today' televizyonunda yayınlanan habere göre Ragozin, 'Rusya NATO üyesi ülkelerin büyükelçileriyle danışmalara başladı. NATO üyesi ülkelerin askeri temsilcileriyle de danışmalar yapılacak. Onları Saakaşvili'ye desteklerini sürdürmemeleri konusunda uyaracağız' dedi. Ragozin, Gürcistan'ınsaldırısını Bükreş'teki NATO zirvesiyle ilişkilendirerek, 'Bu zirvede, Gürcistan'a NATO içinde geleceği olduğunun ip uçları verildi' diye konuştu.
NATO üyeliği için
Washington'daki muhafazakar düşünce kuruluşlarından Hudson Enstitüsünün Avrasya Politikası Merkezinin direktörü Zeyno Baran, olayların, nisan ayında Bükreş'teki NATO toplantısında Gürcülerin NATO üyeliği yolunun açılmasıyla başladığına işaret etti. Almanya gibi ülkelerin, Güney Osetya ve Abhazya meselesi çözülmeden Gürcistan'ın NATO üyeliği konusunda adım atmada isteksizlik sergilediğini kaydetti. Baran, Abhazya konusunda Washington'ın, Gürcülerin yanında yer aldığını söyledi. Rusya'nın NATO'yu bölmek istediğini ve bu çerçevede yaptıklarıyla 'göz korkutmaya çalıştığını' savunan Baran, bölgeden görüştüğü Azeri ve Türkmenlerin, 'bakalım Rusya mı kazanacak yoksa ABD mi?' dediğini söyledi. Baran, 'Rusya Gürcistan'da kaybetmek istemeyecektir. Zaten o yüzden de Tiflis'i bombalayacak kadar ileri gittiler' dedi. Ancak ABD'nin ne kadar ileri gidebileceğini tahmin etmenin güç olduğunu belirten Baran, 'ben de ABD'nin ne yapabileceğini göremiyorum. Ancak Rusya'ya 'dur' demezse bunun ciddi yankıları olacak. Şimdi BM'de acil toplantılar yapılıyor. NATO'nun ne yapabileceği konuşuluyor' dedi.
Türkiye'den elektrik
Savaştan etkilenecek ülkelerden biri de sınır komşusu Türkiye. Türkiye, BTC, Bakür-Kars-Tiflis tren hattı başta olmak üzere ABD desteğiyle birçok projede Gürcistan ile ortak hareket ediyor. Kürtlerin hak taleplerinin yükselmemesi adına Abhazya, Acarya ve Osetya'nın bağımsızlık taleplerinin askeri zorla bastırılması politikalarına destek veriyor. Rusya ve Ermenistan'a karşı enerji politikasında ABD projelerine uygun olarak Gürcistan ile birlikte çalışıyor. Başbakan Erdoğan Saakaşvili'yi arayarak 'toprak bütünlüğü' isterken, Gürcistan'ın Türkiye'den elektrik talebine, AKP Hükümeti olumlu yanıt verdi. Alınan bilgiye göre, Türkiye Gürcistan'a elektrik vermeye başladı. Gürcistan'la Türkiye arasında hem ekonomik hem askeri ilişkiler gittikçe daha da gelişiyor. Gürcistan'da 100'e yakın Türkiyeli firmanın faaliyet gösterdiği, bu şirketlerinin yatırımlarının toplamının 600 milyon dolar olduğu kaydediliyor. Müteahhitlerin 500 milyon dolarlık iş bağladıkları belirtiliyor. Azerbaycan'a kara taşımacılığının 400 milyon dolarlık kısmı da Gürcistan'dan geçiyor. TAV'ın da ülkede 2 havalimanı yatırımı, Şişecam'ın şişe fabrikası, Nurol İnşaat'ın Batum'da, Üçgen İnşaat'ın da Tiflis'te otel yatırımı var. Turkcell'in de yatırımı var.
ASAM: Büyümez
Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin (ASAM) uzmanlarından Hasan Kanbolat, savaşın büyüme olasılığının zayıf olduğu görüşünde. 'Bu savaşın büyüme olasılığı zayıf, çünkü ne ABD ne de AB böyle bir savaşın çıkmasını istemiyordu' diyen Kanbolat, Saakaşvili'nin mart ayında Washington'dan istediği 'savaş için açık desteğe' karşılık bulamadığını, çünkü Batı'nın Gürcistan üzerinden Rusya ile sıcak çatışma ortamına girmek istemediğini kaydetti. Kanbolat, Gürcistan Cumhurbaşkanının halkına, ülkeyi NATO'ya ve AB'ye sokmak, böylece yoksul Gürcistan'ı yeniden refah devleti haline getirmek konusunda bir sözü olduğunu ve bu vaatle iktidara geldiğini bildirdi. Ancak geçen 5 yılda Saakaşvili'nin bunları gerçekleştiremediğini ve bunun halkta hayal kırıklığı yarattığını ifade eden Kanbolat, BTC petrol ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz hatlarında yaşanacak bir sıkıntının Türkiye'ye muhtemel yansımaları konusunda da Türkiye'nin enerji konusunda kaygı duyması için erken olduğunu, savaşın doğrudan bütün Gürcistan'ı kapsayıp, kapsamayacağının belli olmadığını söyledi.
Kim nerde ne dedi?
Bush: Derhal durdurun
ABD, Gürcistan'ın Irak'ta görevli 2 bin askerinin ülkelerine gönderileceğini söyledi. Amerikan ordusunun sözcüsü Yüzbaşı Charles G. Calio, askerlerin Gürcistan'a gönderilmesi için tüm nakliye seçeneklerinin gözden geçirildiğini söyledi. ABD Başkanı George Bush, Rusya'nın Güney Osetya'da çatışma bölgesi dışındaki bölgelere düzenlediği saldırıların, krizin 'tehlikeli bir şekilde tırmanması' olduğunu belirterek, Rusya'dan bombardımanı derhal durdurmasını istedi.
Bush, Olimpiyat Oyunları açılışı için bulunduğu Pekin'de yaptığı açıklamada, 'Bu krizin tehlikeli bir şekilde tırmandığını gösteriyor' dedi. Bush Medvedev ve Saakaşvili ile telefon görüşmesi de yaparak tutumunu bir kez daha taraflara anlattı. Medvedev'in Bush'a, krizin tek çözüm yolunun Gürcistan'ın çatışma bölgesini terk etmesi olduğunu söylediği bildirildi. Medvedev'in görüşmede, Gürcistan'ın güç kullanmayacağına dair bağlayıcılığı olan bir belgeyi imzalamasını da şart koştuğu belirtildi.
Heyetler durdurmaya çalışacak
AB, ABD ve AGİT temsilcilerinin, Gürcistan'ın ateşkes sağlamaya yönelik girişimlerde bulunmak amacıyla bölgeye gideceği açıklandı. AB dönem başkanı Fransa tarafından yapılan açıklamada, 'Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), AB ve ABD temsilcilerinin, ateşkesin sağlanması amacıyla Gürcistan'a gitmeleri kararlaştırıldı' denildi. İngiltere, gelecek ay yapılması öngörülen Gürcistan-İngiltere ortak tatbikatının iptal edilebileceğini bildirdi. İngiltere savunma bakanlığından bir sözcü, 'tatbikatın iptal edilmesi veya edilmemesinin bu duruma bağlı olduğunu' belirtti.
Medvedev: İnsani felaket var
Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Güney Osetya'daki durumun 'insani felaket' olduğunu söyledi. Medvedev, 'Bu insani felaketin sorumluları neden oldukları bu durumun sorumluluğunu da taşımak zorunda. Bizim görevimiz bu insani felaketin yol açtığı sonuçları ortadan kaldırmak' dedi. Rus askerlerinin sivilleri korumak için barışı tesis etme operasyonu yürüttüklerini belirten Medvedev, 'Barış gücü askerlerimiz ve takviye birliklerimiz, şu anda Gürcü tarafını barışa razı etme operasyonu yapıyor' diye konuştu. Rus parlamentosunun alt kanadı Duma milletvekili ve Rusya Siyasi Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Sergey Markov da, 'Şaakaşvili'nin stratejisi Rusya ile batı ilişkilerinin bozulmasını kışkırtmak ve bu siyasi kriz sayesinde kendi kişisel iktidarı için batıdan silah, para ve siyasi destek sağlamak' dedi. Almanya Başbakanı Angela Merkel de, Kafkasya'daki şiddete derhal son verilmesini istedi.
'Sanırım ders vermek istiyorlar'
Rand Corporation adlı düşünce kuruluşunun uzmanı Stephen Larabee ise, olayları Gürcistan'ın başlattığını ve Rusya'nın, Gürcistan'ın eylemini 'misillemesiz bırakmayacağını' söyledi. Larabee, 'sanırım Ruslar, Gürcistan'ın burnunu kanatıp biraz ders vermek istiyor. Ruslar ayrıca bölgede çıkarları olduğunu ve bunları korumaya niyetli olduğunu göstermek istiyor' dedi. Larabee, Rusların yakın zamanda Güney Osetya'dan isteyenlere Rus vatandaşlığı verdiğini hatırlatarak Moskova'nın şimdi müdahalesi için 'vatandaşlarını korumayı' bir gerekçe olarak gösterdiğini kaydetti. Dış İlişkiler Konseyi (CFR) uzmanı Jeffrey Mankoff, batının, başlattığı eylemden sonra Saakaşvili'yi kurtarmak için harekete geçeceğini sanmadığını söyledi. Mankoff, 'batı, Saakaşvili için özellikle Rusya'ya karşı savaşmayacak' dedi.
Brookings Enstitüsü'nün uzmanı Steven Pifer da, Rusya'nın Gürcistan'a müdahalesindeki temel güdünün, ABD'nin Orta Avrupa'ya kurmak istediği füze savunma sisteminden kaynaklanmadığını ve esas sebebin, Gürcistan'ın askeri yöntemlerle istediğini elde edemeyeceğini göstermek olduğunu savundu.TSHİNVALİ / TİFLİS / MOSKOVA